Vergi teşviği nedir, neden verilir?
Vergi teşviği olgusunu kısa ve basitçe; devletin çeşitli yöntemlerle vergi alacağından vazgeçerek mükellefleri desteklemesi olarak tanımlayabiliriz. Devlet vergi teşvikleri; yeni yatırımlar yapmak isteyen veya mevcut işini büyütmek isteyenlerin üzerinden vergi yükünü
belirli koşullar dahilinde kaldırır.
Elbette ki bu destekler karşılıksız veya sebepsiz sunulmaz. Vergi teşviklerinin temel amacı ülkedeki ekonomik aktivitelerin gelişiminin desteklenerek sosyal refahın artırılmasıdır. Birkaç farklı yöntemle yapılır. Bunlar indirim, istisna, muafiyet ve vergi tatilidir.
Vergi indirimi nedir?
Vergi indirimi, vergi teşviğinin direkt olarak vergi oranının düşürülmesi yoluyla yapılmasıdır. Bu olanaktan yararlanan mükellefler için teşvik kapsamındaki vergiler yürürlükteki orandan daha düşük halde hesaplanır.
Örneğin, imalat yapan şirketlere %3’lük kurumlar vergisi indirimi teşviği sağlandığını düşünelim. Bu durumda %23 olan kurumlar vergisi %20 olarak hesaplanacak ve ödenecektir.
Vergi istisnası nedir?
Belirli konulardaki kazançlardan doğan vergilerin bir kısmı veya tamamının alınmaması yoluyla sağlanan teşvik türüdür. Vergi istisnasında kriter gelirin konusudur. Menkul kıymet satışlarından elde edilen kar, çalışanlara sağlanan yemek katkılarının gelir vergisine konu
edilmemesi gibi başlıklar istisna olarak adlandırılır.
Vergi muafiyeti nedir?
Vergi muafiyeti mükelleflerin özelliklerine göre sağlanan vergi avantajları için kullanılan terimdir. Yine teşviğe konu verginin bir kısmı veya tamamının alınmaması şeklinde işler. Kazancın konusu önemli değildir. Bakılan kriter mükellefin özelliğidir: İlk defa şirket kuran
gençler, girişimci kadınlar, engelliler, esnaflar, asgari ücretli çalışanlar gibi.
Vergi tatili nedir?
Belirli bir süre boyunca vergi alınmaması yoluyla sağlanan teşvik türüdür. Vergi tatili belirli vergi konuları veya belirli özelliklere sahip mükelleflere özel uygulanabilir. Yüksek teknoloji ürün üretmek için yeni fabrika kuran şirketlerden 5 yıl boyunca kurumlar vergisi alınmaması
gibi bir örnek vergi tatilini iyi şekilde tanımlayacaktır.
Güncel Vergi Teşvikleri – 2022
2022 yılında yararlanılabilecek birçok vergi teşviği mevcut. Bunların bir kısmı genel bir kısmı ise özellikli işlere verilen ve az sayıda mükellefi ilgilendiren teşvikler. Biz sizin için en sık kullanılanlar ve genele hitap edenleri 3 başlıkta listeledik
Gelir Vergisi Teşvikleri
193 sayılı “Gelir vergisi Kanunu”nda yer alan ve gelir vergisine yönelik avantajlar sunan güncel teşvikler şunlardır:
Yatırım indirimi istisnası:
bunu tam anlayamadım. Devletin yapmış olduğunuz yatırıma göre (üretim
yapacağınız yere, çalıştırılan işçi sayısı, katma değeri yüksek mal vs konularda kurumlar
vergisi indirimi uygulamaktadır.
Ar-Ge indirimi:
Gelir vergisi mükellefleri, firmalarında sürdürdükleri yeni teknoloji ve bilgi arayışıyla ilgili araştırma ve geliştirme giderlerini gelirlerinden indirebilirler. Bu araştırma ve geliştirme harcamalarının tamamı yıllık beyannamede “Ar-Ge İndirimi” olarak belirtilerek indirilebilir.
Bu teşvikten yararlanmak için firma bünyesinde Ar-Ge departmanı oluşturulmalı. Bu departman farklı firmalarla ortak kullanılan ve giderleri paylaşılan bir yer de olabilir. Bu indirim yeni ürün üretilip pazarlanabilir hale geldiği zamana kadar kullanılabilir.
Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Eğitim ve Öğretim İşletmelerinde Kazanç İstisnası:
Özel kreş ve gündüz bakımevi ya da aşağıda belirttiğimiz seviyelerde eğitim ve öğretim veren kurumlara sağlanan gelir vergisi istisna kolaylığıdır. 5 vergilendirme dönemi boyunca sağlanır ve 100% oranda uygulanır.
İlköğretim, ortaöğretim ve özel eğitim kurumları, Miili Eğitim Bakanlığı’ndan aldıkları izin belgeleriyle bu istisnadan yararlanabilirler.
Kreş ve gündüz bakımevleri için 1 Ocak 2017 itibariyle faaliyete geçmiş olma şartı bulunur. Başvuru için Aile ve Sosyal Politikalar bakanlığından aldıkları kurum açma belgesi yeterlidir. İstisna faaliyete geçtikleri dönem itibariyle başlatılır.
Kurumlar Vergisi Teşvikleri
5520 sayılı “Kurumlar Vergisi Kanunu”nda yer alan ve kurumlar vergisine yönelik avantajlar sunan güncel teşvikler şunlardır:
Yatırım indirimi istisnası ve Ar-Ge indirimi:
Bu iki teşvik için gelir vergisi teşvikleri kısmında aynı başlıklarda aktardığımız koşullar geçerlidir.
Eğitim ve Öğretim İşletmelerinde Kazanç İstisnası:
Özel işletmeye sahip okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim ve özel eğitim kurumlarında eğitim faaliyetlerinden elde edilen kazançlara yönelik istisnadır. Kazancın tamamı için 5 vergi dönemi boyunca kurumlar vergisi alınmaz. Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan yazılı başvuru ile yararlanılabilir.
Vergi muafiyeti tanınan vakıflar veya kamu yararına çalışan derneklere bağlı rehabilitasyon merkezleri de bu istisna kapsamına alınmıştır.
İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması
Bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar için uygulanan indirim teşviğidir. Standart bir indirim oranı bulunmaz. Bunun yerine yatırım teşvik belgesinde yer alan yatırıma katkı oranı üzerinden hesaplama yapılır. İndirilen vergilerin tutarı katkı tutarına ulaşıncaya kadar uygulanır.
Diğer Teşvikler
- Serbest bölge kurallarına tabi mallar ve serbest bölgede verilen hizmetlerde KDV istisnası bulunur
- Yatırım teşvik belgesi kapsamında alınan makine ve teçhizatlarda KDV istisnası bulunur
- Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin kuruluş, devir, birleşme, bölünme, sermaye artırımı ve nevi değişiklikleri işlemlerinde harç alınmaz.
- Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin bankalardan, yabancı kredi kuruluşlarından veya uluslararası kurumlardan alacakları kredilerin temini, teminatları ve eri ödeme işlemlerinden harç alınmaz
- Organize sanayi, teknoloji geliştirme ve endüstri bölgelerindeki gayrimenkullerin ifraz, taksim ve birleştirme işlemlerinden harç alınmaz.
Vergi Teşviklerinden Yararlanma Genel Şartları
Türkiye’de sunulan vergi teşvikleri çeşitli ve değişkendir. Hepsinin kendine özel şartları olduğundan detaylı inceleme gerektirir. Yararlanma koşullarında ortak şartlar pek bulunmasa da prensip olarak vergilerini düzgün ödeyen mükelleflerin bu teşviklerden yararlanma adına birkaç adım önde olduğunu söyleyebiliriz.
Vergi teşvikleri detaylı bir konu olduğundan ve şartlarının genellikle hukuki bir dille belirtilmesinden dolayı bu konuda mali müşavirinizen destek alarak ilerlemenizi tavsiye ederiz. İhtiyaç duymanız ve vergi teşvikleri konusunda uzmanlaşmış bir danışmandan hizmet
almak isterseniz formumuz aracılığıyla bize de ulaşabilirsiniz.
